Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan NATO Önderler Doruğu dönüşü dikkat çeken açıklamalarda bulunmuştu. İsrail Başbakanı Bennet’in de Türkiye’ye gelme durumundan bahseden Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bu gelişle birlikte Türkiye-İsrail bağlarında yeni bir süreci başlatma durumumuz olabilir” tabirlerini kullanmıştı.
Öte yandan, Doğu Akdeniz’deki doğal gaz ile ilgili Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Güç ve Doğal Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in de İsrail’e gideceği duyuruldu.
AVRUPA’YA GAZIN YENİ ROTASI TÜRKİYE Mİ?
Bu açıklamaların akabinde gözler tekrar Doğu Akdeniz’e çevrildi ve “Avrupa’ya gazın yeni rotası Türkiye mi?” sorusunu akıllara getirdi.
Mevzuyla ilgili CNN Türk canlı yayınında açıklamalarda bulunan Gazi Üniv. Öğr. Üyesi Mustafa İlbaş şu sözleri kullandı:
Eastmed Projesi’nin Türkiye üzerinden başlaması gerekirdi. Gecikmeden bu projenin başlaması gerektiğini düşünüyorum. Eastmed Projesi’nde İsrail’in Leviathan bölgesinde 2010 yılında değerli rezervleri bulmasıyla başladı. İsrail 2019’da 306 milyar metreküplük bir gaz buldu. Leviathan’da da 640 milyara yakın rezerv bulundu. İki rezerv birleşince 800 milyar metreküp birleşti. İsrail’in üretim fazlası var. Bunu ihraç etmesi gerekiyordu.
Eastmed Projesi’ne ben yeni bir isim takmak gerektiğini düşünüyorum. New Eastmed diyebiliriz. Kıbrıs, Türkiye’ye 100 km’dir. Denizden geçecek kısım eski Eastmed’de bin kilometre iken yeni projede 100 km denizden geçecektir. Denizden geçenler 3 km derinlikte olacağı için karadan çok daha ucuza mal oluyor.
Yeni proje New Eastmed olursa şayet Türkiye üzerinden olduğunda çok adil olacaktır. Biz Yunanistan’ı da dışlamıyoruz. Yalnızca yanlışsız olanı hem ekonomik hem teknik olarak yeni olan projeyi gündeme getirdiğimiz için zannediyorum bunun muştusu olacaktır.
Ben Doğu Akdeniz’deki gazın Avrupa için çok da büyük bir sayı olmadığını düşündüğüm için Irak’tan gelecek gaz ile bu gaz birleştirilerek Trakya’dan Yunanistan’a gidebilir. Ben bunu New Eastmed olarak tanımlıyorum. Herkesin kazandığı kıymetli bir proje olacaktır.
“SON GELİŞMELER İSRAİL’İ MANTIKLI DÜŞÜNMEYE SEVK ETTİ”
‘Son gelişmeler İsrail’i mantıklı düşünmeye sevk etti.’ diyen Nişantaşı Üniv. Rektörü Prof. Şenay Yalçın ise yaptığı açıklamada şu sözleri kullandı:
“Enerji arz güvenliği dediğimiz bir problem var. Bunun mimarisi son vakitlerde gelişmelere nazaran tekrar dizayn edilmek durumunda. Rusya, Ukrayna savaşı doğal gaz ve petrol ile ilgili dertleri ortaya koydu. Bu da yeni arayışları getirdi. Son vakitlerde sıcağı sıcağına bir mutabakata imza attı Putin. Bundan sonra ruble ile ödemeler kelam konusu dedi. Avrupa’da panik içerisinde şu anda. Bunun için alternatif yollar aranıyor. Bu tip ezalar jeopolitik silah olarak doğal gazın ve petrolün kullanılması ile yeni yönelimlere yol açtı.
İsrail, Türkiye’nin öteden beri Doğu Akdeniz’deki siyasetine karşı çıkıyordu. Son gelişmeler İsrail’i mantıklı düşünmeye sevk etti.
PROJE HAYATA GEÇİRİLİRSE TÜRKİYE’DE DOĞAL GAZ FİYATI DÜŞER Mİ?
Doğu Akdeniz’deki doğal gaz iki biçimde sevk edilebilir. LNG ve boru sınırlarıyla. LNG kıymetli bir olaydır. Doğal gazın boru sınırıyla gelmesi en kolayıdır. Türkiye yüzde 99’dan fazla doğal gazda dışa bağımlıdır. Fiyatları düşürecek olan Türkiye’nin Batı Karadeniz’deki gazı devreye almasıyla olacak.
Esasen şu zahmet vardı. Türkiye İsrail’den alınan gazı Avrupa’ya da satmak istiyordu. Buna karşı çıkılıyordu. Şu anda o da çözülmüş olarak görülüyor. 20 milyar metreküplük bir ihracat kelam konusu. Bunun da bir ölçüsünü Türkiye alacaktır. Tıpkı TANAP’ta olduğu üzere Mavi Akım’da olduğu üzere bir kısmını Avrupa’ya satacağız. Bu Türkiye’nin muteber bir güç lojistiği çizgisi üzerinde ülke olmasını ortaya koyacak ve Avrupa bu bakımdan rahatlayacak. Avrupa yeni bir güç siyasetiyle dönüşüm yapıyor.
Türkiye’de elbette kaynak daha fazla olursa bir de Rusya’dan gaz alımı yavaşlarsa yalnızca İsrail gazı değil Rusya’dan alınan gazın da fiyatının düşmesi kelam bahsidir. İki sene evvel bin metreküpü 100 dolar olan gaz geçen sene bin 300 dolarları zorladı. Savaş sırasında 2 bin 500 dolarları yokladı. Tekrar şu anda bin 300, bin 500 dolar bandında oynuyor. Türkiye önemli manada kullanılan gazı sübvanse ediyor.”
Haber7
