Son dakika haberi… Türkiye’nin Orta Asya ile ticaret ve ulaşım ağında önemli meşakkatler yaşanıyor. İçeride üretim ve ihracat rakamları kıymetli artış kaydederken; Özbekistan, Türkmenistan, Kazakistan, Tacikistan, Kırgızistan üzere Türk Cumhuriyetlerine yönelik kara taşıma faaliyetleri neredeyse durma noktasına geldi.
Bölgede üç yıl öncesine kadar nakliyatın yüzde 90’ı Türk şirket ve araçları ile yapılırken; bu oran bugün yüzde 30’ların altına kadar düştü. Devam eden problemler sebebiyle 2 binden fazla araç kontak kapattı. 40’tan fazla şirket ise iflasın eşiğine geldi. Türk Cumhuriyetlerine yönelik kriz; Türkmenistan’ın bütün sonlarını koronavirüs önlemleri münasebeti ile iki yıl evvel kapatması ile başladı.
Bölümün ikinci ikmal çizgisi olarak kullandığı Kazakistan’ın Türk tırlarına koyduğu transit geçiş yasağı ile de tepe noktasına ulaştı. UND İdare Şurası Üyesi Abdullah Özer, yaşanan sorunlar sebebiyle bölüm göçü yaşandığını ve kaybın 5 milyar doları geçeceğini söyledi.
YALNIZCA BİZE YASAK
Özer “Kazakistan’dan yalnızca Türk plakalı araçlar geçemiyor. Bunun dışında bütün ülke tırlarına müsaade veriliyor. Binlerce nakliyeci kontak kapattı. Kazakistan’ın getirdiği yaptırım yalnızca Türkiye’nin Kazakistan’a yaptığı ticareti değil bütün Türk devletleri ile yapılan ticareti baltaladı. Milletlerarası hukuka nazaran transit geçiş hakkı engellenemez lakin Kazak idaresi bu kaidesi da tanımıyor. Çok büyük mağduriyet yaşıyoruz. Türkiye’nin 2021 yılında bölgeye yaptığı ihracat 10 milyar doları aştı. Ama önümüzdeki yıl bu sorun çözülmez ise ülke olarak en az 5 milyar dolarlık ziyanımız var’’ dedi.
Kazakistan’ın koyduğu yasağı “kendi nakliye araçlarının pazar hissesini artırma” maksatlı bir teşebbüs olarak nitelendiren Özer; bu sorun sebebiyle Orta Asya’daki ticaret-taşıma ağımızın çökme tehdidi ile karşı karşıya olduğu ikazında bulundu.
CUMHURBAŞKANI UYARDI
Abdullah Özer, Türkmenistan ile başlayan ve Kazakistan pürüzü ile devam eden sıkıntıya yönelik Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Türk Devletleri Teşkilatında bir dizi ikazda bulunduğunu hatırlattı. Daha evvel rakipsiz olduğumuz alanda farklı ülkelerin devreye girdiğini kaydeden Abdullah Özer “Kapanan lojistik çizgi, bölüm göçünü doğuruyor. Türkiye bu yolla da yüz milyonlarca dolar kayba uğruyor. Birçok şirket merkezini Gürcistan, Azerbaycan üzere ülkelere taşıyor. Burada araçlarını satıp o ülkelerden tır satın alıyor” sözlerini kullandı.
İVEDİLİKLE TAHLİL KURAL
Kara yolu ulaşım pürüzünü aşmayı sağlayacak tek seçenek, yükün Azerbaycan üzerinden deniz yolu ile taşınması. Lakin bu taşıma tır başına 2.500 dolarlık ek maliyet getiriyor. Üretici-ihracatçı açısından ekstra yük olarak görülen bu prosedür, maliyet sebebiyle tercih edilmiyor. Türk firmaları, tıkanan yollar sebebiyle yabancı ülke lojistik şirketlerine mahkûm ediliyor. Nakliyeciler, devletin ivedilikle bu duruma müdahil olmasını ve tahlil üretmesini bekliyor. Bölgeye çalışan taşımacıların bir öteki şikayeti, Azerbaycan’ın sırf Türk tırlarından aldığı geçiş ücreti!..
Tır başına 320 dolarlık geçiş parası, yükün sıvı akaryakıt ya da gibisi kimyevi unsur olması durumunda 600 dolara kadar çıkıyor. Bu uygulama Türk plakalı tırlar dışında hiçbir ülke aracını kapsamıyor. Bölüm temsilcileri bu bahsin da iki ülke yetkilileri ortasında acilen çözülmesini istiyor.
Haber7
