HAVELSAN mühendisleri ve Hava Kuvvetleri Komutanlığı uçak bakım teknisyenleri, Türk Hava Kuvvetlerinin en kıymetli vurucu gücünü oluşturan F16 uçaklarının her vakit hazır tutulması ve bakım çalışanının eğitim seviyesinin en üst düzey çıkarılması için F16 Arıza Giderme Eğitim Simülatörü geliştirdi.

HAVELSAN’da kelam konusu çalışmalar, Simülasyon, Otonom ve Platform Yönetim Teknolojileri Genel Müdür Yardımcılığı bünyesinde yürütülüyor. Jet Uçak 
Sistemleri Program Müdürü Koray Uyar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, F16 Simülatör Tedarik Projesi ile Hava Kuvvetleri Komutanlığının F16 simülatörleri konusundaki en büyük destekçisi olarak sorumluluk üstlendiklerini söyledi.

Projenin birinci evresinde pilotların harbe hazırlık eğitimi emeliyle tam vazife simülatörleri ve silah taktik eğiticileri teslim ettiklerini belirten Uyar, bu kapsamda 6 farklı ana jet üs komutanlığında 6 tam misyon simülatörü ve 20 silah taktik eğiticisi ile Hava Kuvvetlerinin dünyada eşsiz bir simülatör altyapısına kavuşmasını sağladıklarını söz etti.

Uyar, bu simülatörlerin birbirlerine bağlanmasını sağlayarak, dışarıya rastgele bir taktik fotoğraf vermeden, büyük ve kapsamlı tatbikatların simülasyon ortamında gerçekleştirilmesi için altyapı oluşturduklarını anlattı.

Projenin ikinci etabında ise uçak bakım teknisyenlerine yönelik eğitim tahlilleri geliştirdiklerini lisana getiren Uyar, şöyle konuştu:

“F16 uçağı Hava Kuvvetleri Komutanlığı ve Türkiye’nin en büyük vurucu ve savunma güçlerinden birisi. Münasebetiyle pilotlarımızın her vakit eğitimli, deneyimli olması ve uçaklarımızın da daima aktif halde tutuluyor olması lazım. Projenin ikinci etabında arıza durumunda uçaklarımızın en kısa müddette arızalarının tespit edilip aktif hale getirilmesi için gerekli olan eğitim altyapısını geliştirdik.

Bu kapsamda, uçak bakım teknisyenlerimizin uçakta meydana gelen bir arızayı en kısa müddette tespit edebilmeleri ve en kısa müddette giderebilmeleri için bir eğitim aygıtı sağlıyoruz. Pilotlarımız uçuşları sırasında bir arızayla karşılaştıklarında, uçağı arızanın ön bilgileriyle bir arada uçak bakım teknisyenlerine teslim etmektedirler. O andan itibaren uçak bakım teknisyenlerinden en kısa müddette o durumun hangi arızadan kaynaklandığını tespit edip gidermeleri bekleniyor. Arıza Giderme Eğitim Simülatörü bu emelle geliştirildi. Bu simülatörü HAVELSAN mühendisleri ve Hava Kuvvetleri Komutanlığının F16 uçaklarının arızalarıyla ilgili en değerli bilgi sahibi olan uçak bakım teknisyenleriyle bir arada çalışarak geliştirdik.”

GERÇEK UÇAKTA ÜZERE…

F16’nın çok kompleks olması hasebiyle çok ölçüde arıza kökeni bulunduğuna işaret eden Uyar, uçak bakım teknisyeninin kendisine bir arıza belirtildiğinde sahiden arızanın nereden kaynaklandığını tespit etmesinin çok uzun vakit alabildiğini söyledi.

Mürted Hava Meydan Komutanlığındaki F16 Teknik Eğitim Merkezi’nde vazifeli uçak bakım eğitim öğretmenleriyle simülatörü geliştirdiklerini söz eden Uyar, “F16 arızaları içerisinde en çok karşılaşılan ve tespiti en sıkıntı arızaları uçak bakım teknisyenleriyle bir arada çalışarak geliştirdik. Yaklaşık 1000 civarında arıza, Arıza Giderme Eğitim Simülatörü kapsamında simüle edilmektedir.” dedi.

Simülatörle, Hava Kuvvetleri Komutanlığına uçak bakım teknisyenlerinin eğitimi istikametinde yeni bir imkan sunduklarını anlatan Uyar, simülatörün kullanımına ait şu bilgileri verdi:

“Uçak bakım teknisyenimiz tıpkı gerçek ortamda olduğu üzere kokpite oturmakta, kokpit içerisinde birtakım testler gerçekleştirmekte, ekranlarda gördüğü sonuçlar ve aldığı işarlara nazaran arızanın kökeni hakkında birtakım varsayımlarda bulunmaktadır. Daha sonra F16 teknik buyruklarını gözden geçirerek arızanın kökeni hakkında birinci tespitini yerine getirmektedir. Birden fazla vakit gerçek uçak üzerinde ek ölçümlerin alınması ve bu hedefle birtakım modüllerin sökülmesi gerekmektedir. Uçak bakım teknisyeni öğrencilerimizin büyük dokunmatik ekranlarda 3 boyutlu modellenmiş uçak üzerinde gerçek uçakta yapıldığı üzere istenilen aygıtları söküp takmasına, o noktalardan sanal ortamda ölçüm alınmasına yardımcı oluyoruz. Öğrencilerimiz uçaktan söktükleri modülden ölçümler almakta, bunun sonucunda şayet kablajda bir sorun varsa kablaj tamiratı gerçekleştirmekte, aygıtlarda bir sorun varsa aygıtlar yenisiyle değiştirmektedirler. Bu süreç bittikten sonra tekrar kokpite dönmekte ve kokpit içerisinde gerçekte olduğu üzere iç testleri koşturmakta ve arızanın giderildiğinden emin olmaktadırlar.”

UÇAK ÜRETİCİSİNE DE TEKLİF EDİLDİ

Koray Uyar, simülatörün geliştirilmesinin son etapta olduğunu, bu sene sonu prestijiyle Hava Kuvvetleri Komutanlığına teslim etmeyi planladıklarını bildirdi.
Rastgele bir uçak üreticisine yahut dış kaynağa gereksinim duymadan simülatörü büsbütün yerli ve ulusal kaynaklarla geliştirdiklerini vurgulayan Uyar, “Bu simülatörü yalnızca Hava Kuvvetlerine teslim etmeyi değil, dünyadaki birçok F16 kullanıcısına da satmayı planlıyoruz. Bu mevzuda da çalışmalarımız devam etmekte.” diye konuştu.

Bugüne kadar simülatörlerin daima pilotlar için geliştirildiğini lakin bakım konseptinin de ne kadar kıymetli olduğunun ortaya çıktığını anlatan Uyar, şunları kaydetti:

“F16 kapsamında arıza giderme eğitim simülatörünü gerçekleştirdiğimizde dünya piyasasındaki öteki bakım eğiticilerini de gözden geçirdik ve gördük ki bu derinlikte ve ayrıntıda hazırlanmış bir arıza giderme eğitim simülatörü bulunmamakta. Münasebetiyle şu an uçağın üreticisiyle temasa geçmiş durumdayız ve uçağın satıldığı ülkelere onlar kanalıyla da bu arıza giderme eğitim simülatörünün teslim edilebileceğini kıymetlendiriyoruz.”

Haber7